Günümüzde meslek maksatlarının yanı sıra toplumsal ve ekonomik etkenler nedeniyle bayanlar anne olma planlarını ekseriyetle ileri yaşlara erteliyorlar. Birçok bayan artık aile kurmak ve anne olmak için 35 yaşından sonrasını bekliyor. Yapılan çalışmalar, son 15 yılda 35-39 yaş kümesindeki bayanlarda canlı doğum sayısının yüzde 150 üzere epeyce yüksek bir oranda arttığını ortaya koyuyor. Fakat anne olma amacı ertelenirken biyolojik saat de bir yandan çalışmaya devam ediyor; yıllar geçtikte doğurganlık kapasitesi süratle azalıyor! Bu nedenle tüm dünyada ve ülkemizde pek çok bayan anne olma talihini garanti altına almak için ‘yumurta dondurma’ metoduna başvuruyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cihan Kaya, son yıllarda vitrifikasyon ismi verilen yeni bir dondurma tekniğinin gelişmesi sayesinde yumurta dondurma formülünden epey başarılı sonuçlar elde edildiğini belirterek, “Özellikle tecrübeli merkezlerde uygun tedavi protokolleri uygulanması durumunda, 35 yaşından evvel yumurta dondurma sürecinin yapılması daha çok sayıda ve yeterli kalitede yumurta elde edilmesini sağlayarak süreç muvaffakiyetini artıracaktır” diyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cihan Kaya, yumurta dondurma usulü hakkında en çok merak edilen 8 soruyu yanıtladı; değerli teklifler ve ikazlarda bulundu!
SORU: Yumurta dondurma süreci nasıl yapılıyor?
CEVAP: Yumurta dondurma sürecinde uygulanan yumurta geliştirici hormon tedavileri sayesinde yumurtaların bir yahut birden fazla olacak formda çoğaltılmaları amaçlanıyor. Ortalama 10-14 günlük bir tedavi sonrasında olgunlaşan yumurtalar hafif doz anestezi altında toplanarak mikroskop altında inceleniyor. Uygun olanlar dondurma sürecine tabi tutularak sıvı nitrojen tankları içinde saklanıyor. Yumurta toplama süreci kısa sürüyor ve hastalar çoklukla 2-4 saat içinde günlük işlerine dönebiliyorlar. Hamilelik istendiğinde bu yumurtalar çözülerek uygun sperm ile birleştiriliyor ve embriyo elde edilebiliyor.
SORU: Kimler yumurta dondurma sürecinden faydalanabilir?
CEVAP: Ülkemizdeki yasal mevzuatlara nazaran; yumurta dondurma süreci, kanser nedeniyle tedavi alacak olan ve yumurtalık işlevlerini kaybetme riski bulunan hastalarda tedavi öncesi öneriliyor. Bunun dışında halk ortasında çikolata kisti olarak bilinen endometriozis hastalığı nedeniyle yumurtalık kisti ameliyatı geçirecek olan ve yumurta sayısının düşmesi beklenen hastalara da ameliyat öncesi tavsiye ediliyor. Bunlara ek olarak, şimdi doğum yapmamış olup ailesinde de erken menopoz hikayesi olan hastalar doğurganlığın korunması gayesiyle yumurta dondurma sürecinden faydalanabiliyorlar.
SORU: Sistem için ülkü yaş aralığı var mı?
CEVAP: Doç. Dr. Cihan Kaya, yumurta dondurma sürecinde yaşın kıymetli bir faktör olduğuna işaret ederek, şöyle devam ediyor: “Özellikle yumurta dondurmak isteyen bayanların bu süreci 35 yaşından evvel yaptırmaları hem yumurta sayısı hem de yumurta kalitesi açısından kıymetlidir. Yaş ilerledikçe elde edilen yumurta sayısı azalıyor ve buna bağlı hamilelik talihi düşüyor. Bilhassa 42 yaş ve üzeri hastalarda bu sürecin faydası ile ilgili bilgiler tartışılıyor.”
SORU: Dondurulan yumurtalar kaç yıl saklanabiliyor?
CEVAP: Ülkemiz mevzuatlarına nazaran, hasta onayı ile yumurtalar 5 yıla kadar saklanabiliyor. Bu metotta yumurtaların 5 yıl ve üzerinde saklanmaları teknik olarak mümkün olsa da 5 yıldan sonraki süreç için Sıhhat Bakanlığı’nın onayı gerekiyor.
SORU: Dondurma süreci yumurtalara ziyan verir mi?
CEVAP: Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cihan Kaya, yumurta dondurma sürecinin yumurtalıklarda bilinen bir ziyanı olmadığını ve hastaların bu süreç nedeniyle erken menopoza girmediklerini belirterek, “Günümüzde ileri dondurma teknikleri sayesinde yumurtaların 10 yıl üzerinde saklanabileceği biliniyor.” diyor.
SORU: Yumurta dondurma süreci ile sağlanan hamileliklerde bebekler sağlıklı oluyorlar mı?
CEVAP: Yumurta dondurma süreci ile elde edilen hamileliklerle ilgili olarak yapılan çalışmalarda; olağan gebeliklere kıyasla artmış bir doğumsal anomali riskinin kelam konusu olmadığı ortaya konmuş. Lakin tüp bebek süreçlerinde genel bir erken doğum ve dış gebelik riski olduğu belirtiliyor.
SORU: Yumurta dondurma metodunun embriyo dondurmadan farkı nedir?
CEVAP: Yumurta dondurma yolunda embriyo dondurma sürecine benzeri formda yumurtaların olgunlaştırılmaları gayesiyle hormon ilaçları veriliyor, yumurta takibi yapılıyor ve kâfi büyüklüğe ulaşan yumurtalar toplanıyor. Embriyo dondurma sürecinden farklı olarak, bu yumurtalar sperm ile birleştiriliyor. Oluşan embriyolar donduruluyor. Çiftlerin ve rahmin uygun olduğu bir periyotta de embriyo transferi yapılıyor.
SORU: Yumurta dondurma sürecinin muvaffakiyet oranı nedir?
CEVAP: Yapılan büyük ölçekli çalışma sonuçlarına nazaran; dondurma ve çözdürme süreçlerinden sonra yumurtaların hayatta kalma oranının yüzde 90-97, spermle birleştikten sonra embriyo oluşma oranının yüzde 71-79 ve embriyonun rahme tutunma oranının yüzde 17-41 olduğu varsayım ediliyor. Daha evvel dondurulmuş ve çözülmüş yumurta başına hamilelik oranı ise yüzde 4,5 – 12 ortasında değişiyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
