Birleşmiş Milletler’in (BM) New York’taki 78. Genel Şurası başladı, bitti. Yakından izleyenlerin bile aklında kalacak , öne çıkacak bir gündem unsuru yoktu bu büyük toplantıda. Bana sorarsanız son yılların en sönük, en heyecansız buluşmasıydı bu. Doğal her vakit olduğu üzere çözebildiği tek bir sorun da olmadı.
Genel Şura aslında bir tartışma platformu değil, belirtelim. Üye devletlerin başkanları sırayla konuşma yapar ya da karşılık haklarını kullanırlar. Her iki durumda da kendileri için ehemmiyet taşıyan bir mevzuyu gündeme getirirler.
Beceriksizliği ilan ettiler
78. oturumun teması şuydu: “Güveni tekrar inşa etmek, global dayanışmayı tekrar canlandırmak. Herkes için barış, refah, ilerleme, sürdürülebilirlik yolunda 2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına yönelik aksiyonların hızlandırılması”. İri iri laflar, anlayacağınız.
Dünyanın en işe yaramaz kurumu olduğuna kuşku yok. Genel Kurul’da bu bir kere daha kanıtlanmış oldu. Tüm taraflar çok yoksulluğun sona erdirilmesi ile etrafın korunması da dahil olmak üzere 2015 yılında belirlenen taahhütlerin vaktinde yerine getirilme bahtının çok az olduğunu itiraf ettiler. Diğer ispata gerek var mı?
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da gezegen için sürdürülebilir kalkınmayı sağlama uğraşlarında Batı’nın başarısız olduğunu kabul etti. “Yoksullukla uğraş ve daha yeterli bir birlikte hayat için tüm dünya için istediğimiz ilerlemenin yavaşladığını görüyoruz” dedi bir de.
Üye ülkelerin başkanları, İrlanda ile Katar’ın aracılık ettiği 43 paragraflık bir siyasi deklarasyonu kabul ederek sürdürülebilir kalkınma alanında yıllardır elde edilen kazanımların bilakis dönmekte olduğu ikazında da bulundu. Bu hususta hazırladıkları bildiride şunları yazmışlar: “Milyonlarca insan yoksulluğa düştü, açlık ve yetersiz beslenme giderek yaygınlaşıyor, insani muhtaçlıklar artıyor ve iklim değişikliğinin tesirleri daha da belirginleşiyor. Bu durum, milletlerarası dayanışmanın zayıflaması ve bu krizlerin üstesinden birlikte gelmeye yönelik itimat eksikliğiyle daha da berbatlaşan eşitsizliğin artmasına yol açmıştır.”
Kendilerinden yakınıyorlar
Kime şikayet ediyor, kime ne anlatıyor bunlar? Yakındıkları herşeyin sorumlusu kendileri halbuki. BM bu ay yaptığı açıklamada, 2015 yılına kıyasla bugün dünyada 745 milyon daha fazla insanın orta ya da önemli derecede aç olduğunu, dünyanın 2030 yılına kadar açlığı sona erdirme istikametindeki tezli amaca ulaşma gayretlerinin çok uzağında olduğunu belirtmişti. Dünya 2005 yılından bu yana görülmeyen açlık düzeylerine geri dönmüş, besin fiyatları 2015-19 devrine kıyasla daha fazla ülkede daha yüksek seyretmeye devam etmiş. Yani BM üyesi ülkeler bir arpa uzunluğu aralık katetmiş değiller insanlık faydasına.
Mevcut ilerleme ile yasal muhafazada önerilen cinsiyet uçurumlarının kapatılması, ayrımcı maddelerin kaldırılması ne kadar vakit alabilir, varsayım edebilir misiniz? Ben söyleyeyim: tam 286 yıl. Hesaplamışlar, bu sonuç çıkmış. Lakin BM Genel Konsey Lideri Dennis Francis hala “Uyumlu ve savlı bir çalışmayla, 2030 yılına kadar 124 milyon insanı daha yoksulluktan kurtarmamız, 113 milyon insanın daha az yetersiz beslenmesini sağlamamız mümkündür” deyip duruyor.
Bu başkanların değerli bir kısmı becerisizliklerine Ukrayna savaşının varlığını gösteriyor. Ukrayna Devlet Lideri Volodomr Zelensky, Brezilya Devlet Lideri Luiz Inácio Lula da Silva ile bir ortaya gelerek Ukrayna’daki savaşın dünyanın fakirleri için ilerlemenin önünde bir mahzur olmadığına ikna etmeye çalıştı üye ülkeleri. Yani “bizi içine sürüklediğiniz savaşı becersizliklerine münasebet yapmayın” demek istedi bir manada Zelensky.
UKrayna -Rusya savaşı, Sahel’deki durum, iklim konusu, cinsiyetlerarası eşitlik, açlık, besin temini BM’nin önünde duran problemler. Bir evvelki Genel Kurul’da da bu alanlarda yapılacaklar konusunda kararlar alınmıştı. Fakat karar almak yetmiyor alışılmış. Bu 78. Genel Kurul’da alınan evvelki kararların hayata geçirilemediği açıkça ortaya çıktı.
”Milletler ailesi“ bir ortaya gelip neyi nasıl başaramadıklarını konuşurlar her yıl. Her genel şurada da evvelki maksatlara ulaşamadıklarından da kelam ederler. Kürsülere çıkıp konuşan dünya önderlerinin hiçbiri, problemlerin tahlili konusunda tek bir teklif getirmedi. Getirmezler. Orası her başkanın kendi ülkelerinin iç meselelerini diğerlerine aktardığı bir yerdir yalnızca.
Her sene “insanlığın sıkıntılarını çözmek için“ konuşuyor üzere yapmazlar mı bir de?
Buna dayanamıyor insan.
